Wednesday 27 May 2015

27th May 2015 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language (Online News update from Mizoram)
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
27.5.2015 
*JEEVAN RAKSHA PADAK HLAN
Rampum huapa mi huaisen chungchuang chawimawina ‘Jeevan Raksha Padak Award 2015’ chu nimin khan Lunglei District atanga dawng tur mi 3 - Mesak Remnalalnghaka (Thingsai); Lalnunmawia (Tawipui) ‘S’ leh Jerome Dohmingthanga (College Veng, Lunglei) - te hnenah Lunglei Addl DC Pu H.Lianzela’n he chawimawinain a ken tel Medal, Certificate leh tangkafai a hlan.
Jeevan Raksha Padak Award-te hi midang chhanna kawnga mahni nun hlan hial emaw mahni nunna thap ngam emawa chhanchhuahna hna thawkte hnenah hlan a ni thin a. He Award hi chi 3-in then a ni a : 1). Sarvottam Jeevan Raksha Padak (Medal + Certificate + Rs.1 lakh), 2).Uttam Jeevan Raksha Padak (Medal + Certificate + Rs.60,000/-) leh 3).Jeevan Raksha Padak (Medal + Certificate + Rs.40,000). Jeevan Raksha Padak Certificate-ah hian Union Home Minister-in a hming a ziak hnan (sign) a ni.

Nimin a mi huaisen chawimawina dawngte chanchin tlangpui chu hetiang hi a ni :
1. Mesak Remnalalnghaka (kum 14) - Tahrik ni 28 November, 2013 khan tum lawkna awm hranpa lovin thian ten an sawmna vangin Mesak Remnalalnghaka leh a unaute chu Tiau luiah an kal a. Tiau luiah hian livir chak tak a awm avangin Mesak Remnalalnghka hian a thiante chu tui dai lo turin a hrilh hlawm a, chutih lai chuan an zinga pakaht Lalhuthanga chu kal luiin, livir chuan chak takin a la a, a tal buai ta a. Hetia a thianpa talbuai a hmuh hian a thih mai hlauvin Mesak Remnlalanghaka chu tuiah chuan a thianpa chhan tumin a zuang lut ve ta ngawt mai a. Mahse amah hi tui thiam a nih loh avangin livir chuan a la ve ta a, an pahnih chuan tuiah chuan an liam ta a ni. Hetiang taka thiante/midang nunna chhan nana inpe zo vek Mesak Remnalalnghaka hi a thiltih hian mi huaisen chawimawina ‘Uttam Jeevan raksha Padak Award 2015’ hlan a ni; kumin Uttam Jeevan Raksha Padak dawng tur zingah a hming hi a chuang hmasa ber nghe nghe a ni. Vawiina a Award hi a nu Pi Sangmani'n a rawn dawnsak a ni.

2. Lalnunmawia (kum 25) - Ni 2 May, 2014 zing dar 3:00 khan an mut hlanin Pi K.Laldinmawii, Tawipui ‘S’ te in chu a kang a, an han harh meuh chuan an inchhung thil chu lo kang ral deuh vek tawhin anmahni pawh chu hlauthawng takin chhuak hlei thei lovin an tang a. An thenawma mi Lalnunmawia chuan chutia thih mai ngahaka Pi Laldinmawii te chhung a hmuh chuan a nunna atana hlauhawm pawh pawisa lovin mei kang karah chuan a tlan lutin theihtawp chhuahin a chhanchhuak a ni. A hnathawh ropui tak avangin Lalnunmawia hi ‘Jeevan Raksha Padak Award 2015’ hlan a ni.

3. Jerome Dohmingthanga (kum 20) - Ni 21 November, 2013 zan dar 9:45 vel khan Venglai, Lunglei-ah leiminin Assam-type building a ti tlu a, chu in tlu chuan K.Lalnunsanga, Traffic Police chu laia duty mek lai chu delhin tanpui ngaiin a awm a. Chutia mangang taka a awm chu Jerome Dohmingthanga, College Veng chuan lo hmuin pawhchhuah tumin a va pan nghal a, theihtawp a chhuah hnuah Lalnunsanga hi a chhanchhuak thei ta a ni. Hetiang anga mahni nunna atana hlauhawm pawh pawisa lova mite tana inpe thei a nih avangin Jerome Dohmingthanga chu ‘Jeevan Raksha Padak Award 2015’ hlan a ni. (DIPR)



*KHAWPUI CHHUNGA LIRTHEI LIAN (NO ENTRY) TIH DANGLAM A NI
Aizawl khawpui chhunga mihring leh lirthei pung zel avangin kum 4 chhung zet kan lo hman tawh, lirthei lian khawpui chhunga an luh phalloh darkar “No Entry” chu tihdanglam a lo tul ta hle a, lirthei lian chevel hian hmun a awh zauh avangin abik takin zing lam hi mihring chevel tan a him tawk ta lo a ni. Tichuan, Mipuite himna tur leh lirthei dang chetna ti thawl turin, Ni 16,6.2015 (Tuesday) atang hian No Entry hun hi zing lam ah darkar khata sawn hma tum a ni a. Zing dar riat, (8AM) thleng ni thin kha zing 7 ah sawn hma a ni anga, zing dar 7 hnu lam ah chuan khawpui chhungah HMV chi reng reng tlan luh leh chetvel phal a ni lo ang. Dan thar ang chuan No Entry hun hi Nipuiah zing dar 7 leh zan dar 7 inkar, thlasik ah zing dar 7 leh zan dar 6 inkar a ni tawh ang.

Hemi chungchang a rawtna leh ngaih dan thlen duh chuan a SP Traffic, Aizawl hnenah ziakin, ni 12.6.2015 aia tlai lo ah thehluh theih a ni ang.
*MIZORAM GOVERNOR ATAN LT. GENERAL NIRBHAY SHARMA LAKLUH A NI
Mizoram Larsap thar atana ruat Lt. General Nirbhay Sharma PVSM,UYSM,AVSM,VSM (Retd) chu nimin chawhma dar 11 khan Raj Bhawan-ah rinawmna thu tiam tira Mizoram Governor 17-na atan lakluh a ni a. Governor lakluhna inkhawm ah hian Chief Secretary Pu Lalmalsawma, chuan India President Pranab Mukherjee’n Lt. General Nirbhay Sharma, Mizoram Governor atana a rawn ruatna lehkha Warrant of Appointment a chhiarchhuah hnuin Justice T. Vaiphei, Gauhati High Court Judge in rinawmna thu tiam tirin Mizoram Governor atan lak luh a ni.

Larsap thar lakluhna inkhawm-ah hian Chief Minister Pu Lal Thanhawla, Minister-te, Parliamentary Secretary-te leh MLA te bakah Sorkar mi pawimawh thahnem tak an tel.

Governor hi a nupui Mrs. Jyotsna Sharma leh a fanu Nupur Sharma ten an tawiawm a ni.

Governor Lt.General. Nirbhay Sharma hi MSc, M.Phil (Defense Studies) degree nei niin December 1966 khan Army Commissioned Officer ah a in ziak tling a. Sipai hotu a nih chhung hian Army Field Commander hlawhtling ber zinga mi ni thei khawp in hna a thawk tha a. Sipai tana Posting hmun pawimawh ber ber a ngaih North East India leh Jammu & Kashmir ah a hun tamzawk hmangin a hna vawn hnuhnung ber chu Corps Commander and Security Advisor to the Government of J&K a ni. Captain a nih lai, 1971 a India leh Pakistan indo khan hmelma lo bei tawh in J & K hel beihna ah te, Naga helho nena remna siam kawng ah te, Kargil war, LOC chhunga Uri-Muzaffarabad kawngpui hawnna, Aman Setu sak, J & K a remna zawn kawng ah leh India ram thenawm nena hel beih kawnga inrawnkhawm na ah te hlawk takin thahrui leh thluak a lo seng tawh thin a. Director General ( Perspective Planning) a nih lain Army Vision 2020 drafting siamna ah pawh atheihtawp a lo chhuah ve tawh a. Mithiam chungchuang leh lekhabu pawimawh tak tak ziak thin a nih bakah ram venhimna chungchang ah phei chuan mi bik leh amah aia rawn tur thazawk awmlo khawpa mi ril nia sawi a ni.

Army ah kum 40 chhung hun a hman hnu in General Sharma hi UPSC ah member atan ruat a ni a. May 2013 khan Arunachal Pradesh State Governor atan ruat a nih leh hnu in Mizoram Governor atan lakluh a ni dawn ta ni. General Sharma hi North East hrechiang tak leh Mizoram pawh hrechiang thawkhat a nih piah lamah ‘Act East’ Policy tuipui tu nia hriat a ni. (DIPR)

GOOD MORNING #MIZORAM: LAMTLUANG ZINGKAR CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
*Nimin khan Pachhunga university College, Aizawl te chuan  kum 3 dan a an huaihawt thin cultural day vawi 2-na an hmang. Lamtluang in thu a dawn danin PUC te hian Mizo hranghlui zaithiam Lalnunmawia (Valtea) hnenah Laisuih Award an hlan.

*Nimin khan nihnih chhung awh tur Edu Expo-2015 chu Vanapa Hall-ah Dr.Ngurdingliana, MLA chuan a hawng. Edu Expo 2015 hi Dr.Deb Consultancy te huaihawt a ni.

*Vanlalsanga Zathanga (27) S/o.Siamkungi, Tuithiang veng, Aizawl, MGM Medical College, Indore-a Internship ti lai mek chu ni 22.5.2015, Zirtawpni zan dar 8 vel khan bike-a chesualin engemaw chen enkawl zui a nih hnuah nizanhmasa khan a boral. Lamtluang in thu a dawn danin a ruang hi naktuk ah Aizawl rawn haw pui hman tur a ruahmanna siam a ni.

*Nimin a Lamtluang a kan rawn tarlan tawh angin Prime Minister Narendra Modi chuan nimin tlai ah khan thingtlang kuthnathawk te pual a TV channel DD Kisan chu New Delhi ah a hawng.

*Union Minister of State for Development of the North Eastern Region, Jitendra Singh chuan India hmarchhak bial te pual in kawngpui enkawl leh siamna lam ngaihtuahtu tur road corporation hranpa siam tur a rawtna awm chu ngaihtuah mek a ni a ti.

*Switzerland sorkar thuchhuah chuan India mi Swiss bank account nei hming 3 a tarchhuah belh. Chungte chu: Yash Birla (Mumbai), Gurjit Singh Kochar (Mumbai) leh Ritika Sharma (Delhi) te anni. Lamtluang a kan rawn tarlan tawh angin niminpiah lam khan Switzerland sorkar hian India mi 2 Swiss bank account nei an lo tarlang tawh bawk a ni.

*India Prime Minister Narendra Modi chuan June ni 6-7 chhungin kan ram thenawm Bangladesh a tlawh dawn.

*India ram a bank hrang hrang 43 a hnathawk mi nuaih 10 chuang te chuan November ni 1, 2012 atanga chhut in hlawh pung 15% an la dawn. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan an hlawh punna tur atan hian Indian Bank Association leh employee unions leh officers’ associations ten inremna an siam a ni. 15% a hlawh tihsan a nih dawn avang hian kum khat chhung in Rs. Vaibelchhe 4725 sen a ngai dawn a ni.

*West Bengal state cabinet chuan sports policy thar an pawm. Lamtluang thulakna in a tarlan danin he policy hnuai ah hian infiamna tihhmasawnnan hmanrua leh hmun hma te tihchantlun a ni ang a, infiammi hlawhtling te tan sorkar hna hauhsak te a tel.

*Nimin khan Bihar a Gaya district a Janata Dal (United) hotu pakhat In ah parcel bomb tihpuah a ni a, mi pakhat in hliam na tak a tuar.

*An khua a sipai leh police ten helpawl awm te dapchhuah beihpui an thlak duh loh avangin nimin khan Assam a Karbi Anglong district a Disapur khua ah buaina a chhuak a, hetah hian khaw hotu 1 in nunna a chan a, police 1 in hliam a tuar bawk. Lamtluang thulakna in a tarlan dan in nunna chanta Debo Fonglo hian silai in sipai te hi a kap a, sipai te hian an kap let a nunna a hloh ta a ni.

*Washington post chanchinbu mi Jason Rezaian chu Iran sorkar laka enthlatu ni a puh anih avangin a chungchang Tehran court in a ngaihtuah tan. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan amah hi US leh Iran citizen nikawp a ni a, enthlatu a puh a nih avangin thla 10 dawn lungin ah khung a lo ni tawh a ni. Thiamloh chantir a nih chuan kum 20 thleng lung in tan tir theih a ni ang.

*Iraq sorkar chuan Islamic States (IS) firfiak pawl te Anbar Province atanga umchhuah tumin beihpui a thlak. Lamtluang thulakna in a tarlan danin he beihpui an thlak hian IS te thuhnuai a awm mek Ramadi an dangchat thei dawn niin an beisei.

*Afghanistan chhimlam bial Helmand ah nimin khan Taliban firfiak pawl ten police compound hual in police 19 leh sipai 7 an kaphlum. Lamtluang thulakna in a tarlan danin he inbeihna hi zing khawvar vel tirh bawr a thleng a ni a, firfiak pawl te hian police motor leh hmanrua te laksakin an camp an luhchilh ta a ni.

*India ramah khawlum avanga mi 1000 chuang ten nunna an chan laiin Mexico hmarlam bial a Acuna khawpui leh a kiang vel a khua a mi 19 te chu thlipui tleh vangin an boral. Lamtluang thulakna in a tarlan danin US ah pawh Texas velah thli leh ruah avangin mi 3 an boral a, mi 12 chin hriat loh in an bo bawk.

*Nimin khan India pawisa hlutna a tlanhmian leh a Interbank Foreign Exchange market a chhut in India Rs.63.98 leh US $1 a intluk a ni.

*French Open khelh mek ah Andy Murray leh Maria Sharapova ten second round an thleng.

*Kan ram thenawm Bangladesh chuan Islam sakhaw betu firfiak pawl Ansarullah Bangla Team te chu danpawn ah a hnawtchhuak. Lamtluang thulakna in a tarlan danin he pawl te hi tunhnai a blogger te thahna a mawhphurtu niin an hria a ni.

*China a Henan province ah mimal enkawl rest home ah kangmei a chhuah avangin mi 38 in nunna an chan a, mi 6 in hliam an tuar. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan he in chhungah hian kangmei in a man tirh chuan  mi 100 chuang an awm a ni.

*Aam Aadmi Party MLA Adarsh Shastri chuan  governor leh Lt.Governor te chu an dik tawk lo anih chuan an chunga thuneih theihna dan tharLegislative assembly ten duang se a duh thu a sawichhuak.

*Saudi Arabia sorkar chuan kumin chhung in dan bawhchhia mi 88 a tihlum tawh. Lamtluang thulakna in a tarlan danin nikum khan Saudi Arabia sorkar hian dan bawhchhia mi 87 an tihlum a ni.

*Indopui II-na hunlai a ni a, kum 1941 vawiin angah khan Germany indo lawng Bismark an tih chu British lawng sipai ten an kap pil a, hetah hian mi 2300 in nunna an chan a ni. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan kum 1964 vawiin angah khan India Prime Minister hmasaber Jawaharlal Nehru chu New Delhi ah heart attack avangin a boral.

*Mizoram hrechiang ang: Kum 1901 khan Mizoram (Luhshai hills) ah mihriang 82,434 an awm a, ziah leh chhiar thiam mi 761 an awm. Kum 2011 chhiarpui ah chuan Mizoram ah mihring 1,097,206 an awm a, ziak leh chhiar thiam mi 848,175 an awm a ni.

*MZU LEH MINNESOTA UNIVERSITY TE THAWKDUN DAWN
Mizoram University leh University of Minnesota (USA) ten thawhhona tur thuthlung an siam angin Mizoram University a faculty 6 - Prof. H. Lalramnghinglova, Dr. Laltanpuii Ralte, Dr. F.Lalnunmawia, Dr. KC Lalmalsawmzauva, Dr. John Zothanzama, Dr. Lalnilawma te chuan May ni 23 khan Aizawl chhuahsan in Minnesota an pan. Lamtluang chhiartu ten in lo hriat atan heng MZU zirtirtute hian University of Minnesota nen a hnathawh hona tur zirchianna leh sawiho na te an zuk neih pui dawn a ni.

Source: Mizoram University FB page
Mizoram University faculties visit University of Minnesota
 *INDIA RAMCHHUNG HMUN HRANG HRANG AH NORTH EAST MITE HIM NAN CENTRAL SORKAR IN HMA LA : KIREN RIJIJU
Nimin tlai ah khan Union Minister of State for Home Affairs of India Pu Kiren Rijiju chuan Mizoram rawn tlawh in State Guest House Conference Hall ah Chanchinbumi te a kawm.

Mizoram rawn tlawhtu Pu Kiren Rijiju chuan Mizoram a rawn tlawh chhan chu ramri dep a Integrated Check Post sak mek hmasawnna rawn endik a nih piah lamah India ram hmun hrang hrang a North East mi te lo him zawk nana Central Sawrkar in hma lakna te zoram mipuite hriat rawn puanzar a nih thu a sawi a .Indiaram khawpui lian deuh zawk ah leh hmundang ah te North East mite enhranna lo awm thin te hi sawrkar in thalo a ti a tih tawp vek a tum a ni a ti. Prime Minister Narendra Modi kaihruaina hnuaiah North East States te hmasawnna tur leh India ram hmun hrang hrang ah North East mite’n zahawmna leh thlamuana an neih theih nan nasa tak a hmalak mek a ni a. India khawpui lian ber berte pawh a mah ngeiin a tlawh chhuah tawh thu leh heng hmunah te North East mite’n harsatna an neih a an pan tur ‘Special Cell’ din vek a ni tawh a ni a ti. India ram khawpui ber venghimtu Delhi Police 90,000 chuang zingah North East mi 43 chauh an awm chu sawrkar in tha lo a tih avangin kumtin Delhi Police ah Assam state atangin hmeichhia 20 leh mipa 20 thunluh an ni ang North State dang ten Delhi Police atan hmeichhia 10 leh mipa 10 an thawh ziah ang a ti. India in Look East Policy kha Act East policy ah a thlak tawh a, India tana South East Asia kawngpui North East states chhunga cheng mipui te hian International trade a hlawkna nasa tak an tel dawn a ni a ti.

Pu Kiren Rijiju hian vawiin ah Mizoram chhim lam hrula Integrated Check Post sak mek chu State officials te hruaiin a tlawh dawn a ni. (DIPR)
Union Minister of State for Home Affairs Mr.Kiren Rijiju held press conference in Aizawl, Mizoram.
Pix: DIPR, Mizoram

*KATY PARRY LEH JOHN MAYER AN NI LEH TAWH
Sap zaithiam lar pahnih Katy Parry leh John Mayer te chu an inthen tawh emaw tih hnuah karhmasa tawp lamah khan Disneyland, Los Angeles ah an pahnih in zanah thil ei tur a an chhuak dun lai hmuh a ni. An pahnih hian a chang leh an inthen a, a chang leh an ni leh a, an inkar hi sawifiah thiam a har hle a ni.

*Lamtluang hi facebook ah i la like lo a nih chuan i lo like ve dawnnia, hei hi hawng la www.facebook.com/Lamtluang

No comments:

Post a Comment