Saturday 9 August 2014

9th August 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
 9.8.2014
HYDERABAD KHAWPUI A DAN LEH THUPEK CHUNGCHANG AH TELANGANA LEH SORKAR LAIPUI IN MILLO
Sorkar laipui a Home ministry chuan Telangana sorkar hnenah ah lehkhathawnin Hyderabad khawpui chu Andhra Pradesh Bifurcation Act 2014 in a duan anga Telangana leh Andhra Pradesh ten kum 10 an intawm dawn avangin dan leh thupek kenkawhna chu Telangana sorkar kutah ni lo in Governor kut a awm tur a ni tih an hriattir. He hriattirna hi Telangana sorkar hian chhanglet in Sorkar laipui duhdan chu an zawm theih loh thu leh state chhhung a dan leh thupek kenkawh chu state sorkar kut (State affairs) a ni tiin an sawi.

Union Home ministry hian Telangana state sorkar hnenah hian Andhra Pradesh Bifurcation Act 2014 in a duh angin Hyderabad khawpui chhung a dan leh thupek kenkawh hna chu Governor kut a awm tur leh police lal te pawh sawn theihna power pek a ni tiin an hriattir. Mahse, Telangana sorkar hian Governor chu council of minister thurawn anga hma la tur chauh a ni an ti thung. Telangana Chief Minister K.Chandrasekhar Rao chuan an party TRS MP te chu sorkar laipui thil tih dan hi state sorkar hnuaichhiahna a nih avangin Thawhtanni ah Parliament a auchhuah pui turin a ti a ni.

Kan hriat angin Hyderabad khawpui ah hian Andhra lam mi leh Telangana lam mi an in chenpawlh nuk avangin Telangana state thar khawpui tur a puan pawh nise kum 10 chhung a intawm hrih tur a tih annih kha.

*BARACK OBAMA IN IRAQ FIRFIAK PAWL AN BEIH CHHAN SAWIFIAH
Vawiin khan US President Barack Obama chuan US indo thlawhna 2 in Iraq rama Muslim firfiak pawl Islamic state ten an awp mek Erbil chunga bomb an thlak chhan a sawifiah na ah chuan heng firfiak pawl te hian Iraq ram a sorkarna chelh mek te an tihbuai vang leh mipui thlabar te chhanchhuah an duh vang niin a sawi. Nimin a US in Iraq firfiak pawl te a beih na ah hian Islamic state te ramthuam leh hmanrua te tihchhiat sak anni in Obama hian a sawi.

US thlawhna te hian bomba ah thlak hnu hian Iraq ram hmar lama Sinjar tlangdung a Yazidi hnam tlem zawk te firfiak pawl Islamic State hlau a tlanchhe mek te tan tui in tur leh chaw ei tur a thlak sak bawk a ni. Thlawhna atanga tanpuina an thlak hi chawfun 28,000 leh tui gallon 1500 a ni.
 
*INDIA IN CRICKET STADIUM SAK NAN AFGHANISTAN TANPUI DAWN
India chuan Afghanistan sorkar hnenah cricket stadium sak nan US Dollar maktaduai 1 a pe dawn. He stadium hi Afghanistan ram chhim lam Kandahar ah sak a ni ang.
 
*MAMIT HMASAWNNA TUR THLITHLAI
Mamit khawchhung tih hmasawnna tur 'Mamit Development Project' chungchang chu Mamit DC Pu K. Lathawmmawia hovin UD&PA Department aiawh te nen ngaihtuah ho a thlithlai a ni.

Mamit Development Project hnuaiah hian khawtlang hmunhma tha zawk siam (Composite Infrastructure Development) , inkalpawhna tha leh khawchhung kawng cheithat (Road Project) leh Bazar huam chhung cheimawi leh tih changtlung (Bazar area development project) ah te ruahmanna siam a hmalak dan tur thlithlai a ni.

Survey hi Ningani (dt.7th august,2014) atanga tan ni in vawiin khan zawh a ni a.Mamit VC member ten survey hi tawiawmin khawtlang mamawh te an lo thlen a ni. (DIPR)
 
*AFRICA A EBOLA NATNA HRILENG MEK CHU WHO IN INTERNATIONAL HEALTH EMERGENCY AH PUANG TA
Lamtluang a kan rawn post tawh ang khan nimin khan World Health Organization (WHO) chuan Geneva ah Emergency Committee neiih Africa khawtlang ram a natna hlauhawm tak leng mek ebola darh zel tur ven nan international health emergency a puan hnan ta. Chumi awmzia chu he natna ebola hi khawvel ram dang te tan pawn kaichhawn hlauhawm khawp in a darh chak tihna a ni. WHO hian khawvel ram dang te pawh he natna hi an kai loh nan fimkhur tur leh invenna ruahmanna siam vek turin a hriattir.

WHO hian he natna lenna ram abikin Liberia, Guinea, Nigeria leh Sierra Leone ah te he natna leng hi tihtawp anih hma chuan mipui vantlang punkhawm te, zanlam a nightclub leh intihhlimna dang huaihawt te a tihtawp tir vek a ni.

WHO hian he natna lenna ram tlawhtu/zin mi tupawh ebola natna an vei a hlauhthawn awm tawh avangin international airport zawng zawng ah exit screening neih vek turin khawvel ram hrang hrang te an ngen a, he natna vei ni a rinhlelh te chu ramdanga in enkawl tur a phalsak annih chauh loh chuan thlawhna a zin phalsak anni dawn lo a ni.

India sorkar pawh in ebola natna kaipalh theih laka invennan Mangalore leh Bangalore international airport ah te ebola special examination centre a dah tawh a ni. Lamtluang in news report a kan hmuh danin Delhi ah pawh he natna vei hmuchhuah annih chuan Ram Manohar Lohia hospital ah enkawl tur in Sorkar in ruahmanna a siam a, vawiin atangin 24 hour emergency helpline no 011-23061469, 3205, 1302 ah te hman tan a ni ang. He natna vei nia rinhlelh te thisen sample chu National Institute of Virology, Pune leh National Centre for Disease Control, Delhi ah te enfiah thin ani ang. Bagalore a awm te tan help line no chu 080-22873151 emaw 080-26631923 a ni .

Vawi duailo Lamtluang a kan rawn post tawh thin angin ebola natna hrik (virus) hi thisen, thlan, luak, zun, mihring chi (baw), chil atang te a inkaichhawn theih a ni. A natna landan chu khawsik, luna, chauhna, luak, khawthalo, pumna, ruh inzawmna na, thisen chhuak te in an awm thin a ni. Lamtluang in i hriat hmaih hauh loh tur a kan duh chu, ebola natna enkawlna tur damdawi hi la hmuchhuah loh a ni tih hi a ni.

*HINDU TEN UTTAR PRADESH AH KRISTIAN AWMLOHNA KHUA SIAM TUMIN TAN LA NASA
Hindu duhfir pawl Rashtriya Swayamsewak Sangh (RSS) a coordinator for the western UP region nilai Rajeshwah Singh chuan Kum 2/3 chhungin Uttar Pradesh khawthlang lam a thingtlang khua te chu Kristian awmmiah tawh loh na khua ni turin hma an la dawn niin a sawi. A sawi dan chuan kumin Krismas ni (25 December) hian Hindu atanga Kristian a inlet tawh te chu Hindu ah inleh tir leh vek tumin beihpui nasa takin thlak an tum a, "Hindu nge Kristian chak zawk tih chu lo thlir mai rawh u" tiin thuthar lakhawmtute zawhna a chhang a ni.

RSS leh Hindu duhfir pawl dang te hian tun hnai ah Kristian chauh nilo sakhaw dang te pawh an beiin ram lak an tum nasa hle a ni. Nimin piah lawk pawh khan Uttar Pradesh ah Hindu nula 1 Muslim a inlet in pawngsual a tawh avangin BJP hmeichhe pawl (Mahila Morcha) leh RSS te hian Sakhaw dang a inlet te nasa taka sawisel in an sakhua Hindu ah inleh tir leh an tum thu an au chhuahpui a ni. Lamtluang in hepa thusawi kan lo chhiar danin kumin December ni 23 khian UP state chhung a hmun 50 ah Muslim atanga Hindu a inleh runpui huaihawt an tum bawk ani. RSS te hian Hindu atanga Kristian leh Muslim ah inlet te hming leh chanchin kimchang an lakhawm mek ni a sawi a ni bawk.

Tunkar nilaini pawh khan Rohtak District, Haryana ah pawh St.Francis Xavier Biak in compound chhung ah Sikul bus 2 te pawh tihchhiah sak anni bawk. I hriat hmaih hauh loh tur chu tuna India Prime Minister Narendra Modi leh a minister tam zawk te hi RSS mi leh sa ruh em em te an ni.
-----------
Kan sakhaw biak ang be lo ten tan an lak nasat zia leh ringtu te kan tawngtai nasat a tul zia hi i vei a nih chuan, he post hi a zau thei ang berin lo share chhawng ve rawh le.
 
*V.K. DUGGAL MIZORAM LARSAP ATAN LAKLUH A NI
Sorkar Laipuiin Mizoram Larsap hna hmui tur atana a ruat Shri Vinod Kumar Duggal, Manipur Governor ni lai mek chu nimin tlai dar 6 khan Raj Bhawan-ah rinawmna thu tiam tira Mizoram Governor 13-na atan lakluh a ni a. Rinawmna thu hi Gauhati High Court, Judge, Justice L.S. Jamir’n a tiam tir. Larsap lakluhna inkhawm-ah hian Home Minister Pu R. Lalzirliana, Chief Minister charge la mek, Minister te, Assembly Deputy Speaker, Parliamentary Secretary leh MLA te bakah Chief Secretary leh Sorkar mi pawimawh thahnem tak an tel a ni.

Larsap hi kum 69 a upa niin November ni 1, 1945 khan Sialkot tunah Pakistan a awm ta ah a piang a. Zirna lamah chuan BA, Delhi University atanga neiin Post graduate degree National Defence College, Delhi (National Security Issues) leh Reading University, U.K (Agriculture & Food Production) atang te in a nei bawk.

Kum 1965 khan Second Lieutenant-in Indian Army a zawm a, kum 1971 khan Captain niin hemi kum vekah hian Indian Administrative Service (IAS) a zawm a. Sipai anih chhung hian kum 1971 Bangladesh War ah Sylhet sector-ah indona a hmachhawn a ni.

1973 kum laihawl atanga 1976 kum tawp lam thleng Mizoram UT a nih laiin Mizoram ah a awm a, hemi hun chhung hian Aizawl DC hna pawh a lo chelh tawh a ni.

Sawrkar hna a thawh chhung hian dinhmun pawimawh tak tak te lo luahin kum 2003 khan Sawrkar Laipuiah Secretary puitlinga hlankai a ni a, 2005 khan Union Home Secretary atan dah a ni a, he hna atangin hian 2007 khan a pension a.Sawrkar hna atanga a chawlh hnuin Member, Commission on Centre State Relations te, Member Secretary, Committee for Consultations on the situation in Andhra Pradesh te (Srikrishna Committee on Telangana), Member of the Task Force on National Security te leh Member, National Disaster Management Authority te a ni.

Nikum May thla ah Uttarakhand a leimin leh tuilian rapthlak tak a thlen khan Uttarakhand Sawrkar pui turin leh chhanchhuahna leh chhawmdawl hna te vil turin Sawrkar Laipuiin a ruat a, chutiang bawkin October thla a Odisha-a Cyclone Phailin a thleh khan chhawmdawl hna a enkawl bawk.

December ni 31, 2013 khan Manipur Governor atan lakluh a ni.
(DIPR)
Mr. VK Duggal sworn in as Mizoram Governor
pix: DIPR Mizoram

No comments:

Post a Comment