Saturday 7 June 2014

7th June 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
7.6.2014
*Naktuk tlai ah Andhra Pradesh Chief Minister turin TDP hotupa N.Chandrababu Naidu lakluh a ni dawn.
 
*India civil nuclear plant neih len ber Kudankulam nuclear power plant (KNPP) chu vawiin khan 1,000MW pechhuak thei turin hlawhtling taka enchhin a ni.
 
*GREEN MIZORAM DAY 2014
State Level Committee on Green Mizoram (SLCGM) chuan karleh nilaini June ni 11 khi Green Mizoram Day ah an puang. Kumin hian Central Agriculture University, Selesih ah thingpui beihpui thlak tur a ruahmanna siam a ni.

 
*CHIEF MINISTERIN SAIRANGAH INTERPRETATION CENTRE A HAWNG
Ramngaw, thing leh mau, lui leh a chhunga cheng sangha, nungcha leh chungleng savate leh kan chhehvel boruak pawimawhna zawng zawng hrethiamlo te tana inzirtirna leh inhrilhhriatna hmun, ‘Interpretation Centre’ chu Environment & Forest department enkawlna hnuaia awm Sairang Nursery Centre ah nimin tlai khan Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan a hawng.

Hawnna inkhawm he centre lecture hall a neihah Chief Minister chuan boruak tha hip tur leh sik leh sa mihringte mamawh tawk kan neih theihna tur kawnga thil pawimawh tam takte hi Mizote hian kan la hre tawk lo viau a, kan ramngaw neih ang chhunte, lui leh ram leilung kan enkawl danahte zir tur kan ngah hle a ni a ti a. He centre hi chutiang zitchhuah tur kan neihte dahkhawmna a ni a ti. Mizoramin sik leh sa tha tak kan neih hi tangkai taka kan hman theih nan inzirtirna hmun tangkai tak a ni dawn a ni a ti.

Chief Minister chuan kan ram neih ang chhun chhunte hi a renchem zawnga kan hman a tul thu sawiin, ram hmasawnna tura project lian tak tak bun nan ram awl tha kan la mamawh dawn chauh a, chuvangin kut tlinglova sum lakluh tum lova neitu rilru pua thawktu kan nih a ngai a ni a ti.

Environment & Forest Minister Pu Lalrinmawia Ralte chuan ramngaw leh lui te hi mipuite ta, mipuite tan vek anih avangin, mitinin kan tangkaipui theihna turin Forest department hian a humhalh hna a kengkawh a, hei hi mi tam takin an hrethiam thin lo a. Chuvangin hetiang lam hrethiamlote hnena hrilhfiahna hmun ‘interpretation centre’ hi kan neih makmawh a ni a ti. Ramngaw, ram awl, lui leh a chhung leh pawna nungchate hi mipuite tan Forest department hian a humhalh a ni tiin, ‘wildlife sanctuary’ ah te chuan ‘Nature Interpretation Centre’ hi siam thin a ni a ti.

Bialtu MLA Pu K.Sangthuama pawhin thusawiin,a bial chhunga sorkarin hmasawnna hna a thawh reng reng chu a tawiawm tlat tur thu a sawi a bawk.

He centre, cement concrete a chhawng thuma sak hi Environment &Forest department in Rs.45 lakhs senga an sak a ni a, a chhunga bungua, cheinate leh tul dangte dah nghal vek a ni. A building ah hian lecture hall, dinning hall leh choka leh room awlte awmin, a vaia zau zawng hi 309.96 sq.m a ni.

Hawnna inkhawm hi Pu Lalram Thanga, IFS, PCCF & Principal Secretary in a kaihruai a ni.
(DIPR)
 
*NEICCYA Biennial Conference-cum-Seminar
June 12 - 15, 2014 hian North East India Christian Council Youth Assembly (NEICCYA) 15th Biennial Conference- cum-Seminar, ECM Church of Vaihpi, Saiha-ah neih a ni dawn a, inkhawmpui hi Evangelical Church of Maraland (ECM) ten an thleng dawn a ni. Inkhawmpui thupuiah ‘Oneness in Christ’ (John 17:20 - 21) an hmang ang.

Inkhawmpui neih chhung hian Mizoram Synod Choir-te tum 4 (Inrinni zan, Pathianni Chawhma, Pathianni Chawhnu leh Pathianni Zan) an zai ang. (Synfocity)

 
*INDIA HMARCHHAK MITE NEN INLAICHINNA THA NEI TURIN INBIAKPAWHNA HMAN TANGKAI DUH
India hmarchhak miten ramchhung hmun hrang hrang a hmusit leh enhran an tawh thin tihreh na tur ngaihtuah tu tur a committee sang sorkar laipuiin a din hruaitu M.P. Bezbaruah leh a thawhpui te chuan nimin khan Information and Broadcasting Minister Prakash Javadekar an hmu. Union Minister hian India hmarchhak ram a chengte chu ramchhung hmundang a mite nen telecom, digital, radio leh TV hmang te a inpawhna tha zawk siam a tul thu a lo hrilh a ni.

Union Minister leh amah hmutute hian North East India lam hawi film siam leh film dangah pawh NE lam te telh ve thin a tha a an rin thu te an sawi ho a ni. Union Minister hian TV leh Radio Channel ah te India hmarchhak lam hawi te a tam thei anga puanchhuah ve thin nise that tur thu a sawi bawk a ni.

 
GOOD MORNING MIZORAM
LAMTLUANG ZINGKAR CHANCHINTHAR LAWRKHAWM

*Nizan khan Miss Mizoram 2014 thlanna khar a ni ta a, Miss Mizoram 2014 atan hian H.Lalchhanhimi, Armed Veng South, Aizawl chu thlan niin lawmman pawisa fai Rs.Nuai 1 leh Sing 1 a la a ni. 2-na chu Aizawl Luangmual nula C.Vanlalmalsawmi niin lawmman Rs. Sing 5 a dawng a, 3-na chu Aizawl chhimlam veng Kulikawn nula Lalruatfeli niin lawmman Rs.Sing 3 a dawng thung a ni. Miss Mizoram 2014 Grand Finale hi Nl. Rinthiaghlmi (Rini Hlondo) in a host a, Zonet leh LPS ten live telecast in an pechhuak bawk a ni. Miss Mizoram thlan hi C.Dinthanga, Editor & Publisher Lelte Weekly hmalakna a huaihawt thin a ni.
Winners of Miss Mizoram 2014, Grand finale held @ Vanapa Hall, Aizawl
*Syndney, Australia a awm mek Mizo pa Laltanpuia Pachuau (Matana Pachuau) chuan  tun hnai lawk a facebook group pakhat a Mizoram Chief Minister Lal Thanhawla leh a nupui Riliani ten foster beer an in lai thlalak a hmuh avangin MLTP Act an bawhchhia tia puh in Aizawl Police Station ah CM te nupa lakah hian FIR a thehlut. A FIR thehluh hi hma lo lakpui tur hian Mizoram Sorkar in a din Ethic Committee leh Central Young Mizo Association te hnenah sawmna lehkha a thawn a bawk a ni.

*Nimin khan I&PR Auditorium Aizawl ah  Chhingchhip Citizen Welfare (CCW) ten inkhawmpui an hmang. An inkhawmpui hi  Dr.C.Sangnghina, Chairman, CCW General Headquarter in a kaihruai a, Chhingchhip khaw chhuak MLA Pu John Siamkunga, bial chhung khaw chhuak MLA Er. Lalrinawma leh HSLC leh HSSLC a titha te lawmpuina thuziak hlan an ni. Chhingchhip khua atang hian MLA leh Gazetted officer 140 chuang an chhuak tawh a ni. (DIPR)

*Finance Minister Pu Lalsawta leh Finance Commissioner Pi L.N. Tochhawng te chuan vawiin June ni 7, 2014 hian New Delhi-a Pre-Budget Consultation Meeting neih mek a tel turin Aizawl an chhuahsan dawn.

Union Budget Session 2014-2015 lo awm tur atana lo inrawn lawkna neih turah hian ram pum ei leh bar dinhmun siamthatna atana Sorkar hmalaknate (macroeconomic policy) leh, sum leh pai dinhmun tihthat (fiscal consolidation) lam te thlur bing a ni ang a. He meeting hian Sorkar laipui leh State Sorkarte inkarah inlaichinna leh thawhhona tha zawk a thlen theih nan leh, ram pum tih hmasawnna hmanrua a nih ngei theih beisei a ni. (DIPR)

*Nimin khan Thingsulthliah Teachers’ Association (TSA) buatsaih in kumin HSLC leh HSSLC Exam-a zirlai hlawhtling te puala chawimawina programme hman a ni. Thingsultliah atang hian kumin HSLC leh HSSLC Exam-ah te hian zirlai 108 an hlawhtling a, HSSLC Exam a I Division a 7, II Division a 13 leh III Division a 29 an passed a, HSLC Exam a Distinction a 4, I Division a 13, II Division a 19 leh III Division a 59 an passed a ni. (DIPR)

*Nimin piah khan Assam a Hamrem District police SP Nityananda Goswami leh police dang 1 te chu helpawl Karbi People’s Liberation Tigers(KPLT) ten Rumphung ah an kaphlum.

*Kum 2009 a Uttarakhand a MBA zirlai kum 22 mi Ranbir Singh kaphlum tute zing a mi police 18 te chu Delhi Court in thiam loh a chantir a, an chungthu hi vawiinah puan a ni ang. Ranbir Singh hi police ten thuphuah chawp hmanga puh in an kaphlum a ni.

*India hmar lam Uttar Pradesh, Rajasthan, Haryana, Punjab, Madhya Pradesh leh Gujarat ah te nipui khawlum in zual lam a pan zel a nimin khan Churu (Rajasthan) ah chuan 48.6C a ni hial a ni. Hetih mek lai hian nimin vek khan India chhimtawp Kerala ah chuan fur ruah (South West Monsoon) 2.5mm a sur thung a ni.

*Nimin khan tun inthlan hnuhnungber a che chhe tak Aam Aadmi Party chuan Delhi ah national executive meeting an nei. An meeting ah hian inthlanpui a an party chetchhian chhan thlir ho na leh an kal zel dan tur te an rel a ni.

*Hman ni lawk a hmeichhe naupang rual rubo tu Muslim firfiak pawl Boko Haram te chuan Nigeria hmar chhak ah thingtlang mi 100 chuang an that. News report thenkhat ah phei chuan thi zat hi mi 400-500 niin an tarlang.

*May25, 2014 (Pathianni) khan Rev.Z.D. Lalhmachhuana, Barak Area Church & Mission Administrative Secretary, Mizoram Synod- in Barak Area Karimganj Bial chhung Patharkandi-ah Preaching Station a hawng. Inkhawmna tur Biak In an la neih loh avangin an member, Sunanda Sinha ten an insak thar room pakhat chu inkhawmna atan an hmantir dawn a ni. (Synfocity)

*Pakistan Electronic Media Regularity Authority (PEMRA) chuan an ram a TV station lian ber neitu  Geo TV te chu ni 15 chhung an licence a tihtawp sak bakah Pakistan pawisa Rs.Vaibelchhe 1 chawi turin a hrem. Geo TV te hi Pakistan ISI ten an hnathawh dan a him lo an ti a ni.

*French Open Mipa final ah Rafael Nadal leh Djokovic te an intum dawn ta.

*India external affairs minister thar leh Mizoram Governor hlui Swaraj Kaushal  a nupui Sushma Swaraj chuan minister a nih hnu a rampawn a tlawh hmasaber ni turin tun thla tawp hian Bangladesh a tlawh dawn.

*Delhi bazar rate ah chuan Rangkachak (Gold) man chu gram 10 zelah Rs.27,250 a ni. Tangkarua (Silver) chu Kg 1 zelah Rs.41,000 a ni. International rate ah chuan Gold ounce 1 chu $1,256 a ni a, Silver chu ounce 1 ah $19.12 a ni thung.

*54th National Inter-State Senior Athletics Championships chu PAC Stadium Lucknow ah neih mek a ni a, Pathianni hian a tiak ang.

*India lawng sipai hotu Vice Admiral Anil Chopra chuan Commander-in-Chief of the Western Naval Command mawhphurhna a la fel ta. Indian Navy a officer senior ber dawttu Anil Chopra hian  01 July 1975 khan Indian Navy a zawm a ni.

*Nimin khan US President Barack Obama leh Russia President Vladimir Putin te France ah minute 15 chhung inhmu in Ukraine buaina chungchang an sawi.  Ukraine buai na tlen hnu a an US leh Russia hruaitu 2 te hi an inhmuh vawi 1 a ni. France sorkar in D-day vawi 70-na an lawm vang a inhmukhawm anni. Russia President Vladimir Putin leh Ukraine President thlan thar Petro Poroshenko te pawh inhmu in ram 2 chungchang an sawi dun a ni.

*HMANLAI VAWIIN: Kum 1776 vawiin angah khan Richard Henry Lee chuan America ram chhung a thliarkar 13 ten rorelna khawl an din United Colonies ah America ram independent a puanna tur motion (Declaration of Independence)
 a pu lut a, mahse member thenkhat in an pawmloh avangin declaration of independence lo draft turin committee an ruat ta a ni. USA nita America ram khu tunhma chuan British in an awp thin a, ram pum 1 a awm lo in state hrang hrang ah mahni a ro in rel hrang in an awm fur thin a ni.

Kum 1654 vawiin angah khan Europe lal te zinga rorel rei ber Louis XIV chu bishop of Soissons in lal atan a nemnghet a ni. Louis XIV hian kum 72 leh ni 11o ro a rel a ni.

*MIZORAM HRECHIANG ANG: Mizoram a tlangsang ber dawttu Lengteng huamchhung  ram 12,000 ha (30,000 acres) chu ramsa humhalhna hmun (national wildlife sanctuary) atan 31 May 2001 khan Ministry of Environment and Forests chuan a puang a, a hming atan Lengteng Wildlife Sanctuary vuah a ni. He Wildlife Sanctuary huam chhung a Selam khaw mi thenkhat ten thing an lo zai ruk avangin tunhnai khan E&F dept thawktu te nen intibuaiin sorkar in buaina ching fel turin police a thawn hial kha.

*THURIL: "Chhungte hmangaihna leh thian te ngainatna hi hausak leh dinhmun that ai pawh in a pawimawh zawk a ni" - Charles Kuralt.
-----------------
I lo ngaihtuah ve ngai em? Facebook leh internet site vel a kan khawsa zia (like, comment leh site visit) thin te atang hian kan mizia leh nihna a hriattheih. A taka i tih ngam loh  leh tih duhloh tur kha internet khawvel ah hian zalenna famkim nei ta leh duh duh tih ngamna/theihna hmun ah i ngai thin em? Nangmah ngei kha in enfiah thin ang che. Zingkar atang hian i mood kha han ti tha em em phawt mai teh.

No comments:

Post a Comment