Thursday 8 May 2014

7th May 2014 news in Mizo

Latest news collection in Mizo language
MIZO TAWNG A CHANCHINTHAR LAWRKHAWM
For news related to Mizo people & Mizoram Contact us: lamtluangmizo[at]gmail[dot]com
7.5.2014 
*KHAWVEL KHAWPUI ZINGAH DELHI BORUAK BAWLHHLAWH BER
WHO in khawvel ram hrang hrang 91 zing a khawpui 1600 te boruak thianghlim lam a zirchianna Ambient Air Pollution (AAP) database 2014 version tlangzarh tak atang a lan dan in India khawpui Delhi chu khawvel a boruak bawlhhlawh ber na a ni. Delhi hi boruak thianglim lam tehna PM2.5 — particulate matters ah 2.5 microns aiin a tlem a, chu chu mihring hriselna atan a pawi thei a ni. He zirchianna data hi 2008-2013 chhung a lakkhawm niin boruak chhia PM10 (286 micrograms) & PM2.5 (153 Micrograms) hian khawpui a chengte hriselna a khawih pawi thin in chuap leh thawkna dawt te a tibuaiin chuap cancer hial a thlen thei thin a ni. Report in a sawi dan in boruak bawlhhlawh (Air polution) hi India ram a mihring te nunna laksak hnember tu 5-na a ni an ti a ni.

 
*MONICA LEWINSKY INTHUP SENG TAWH BIK LO
US President hlui Bill Clinton a nen a inngaizawng a puh Monica Lewinsky chuan kum tam tak thawm a neih loh hnu in Vanity Fair Magazine 8 May a chhuak turah Clinton a nen an inkar thil a rawn hailang leh dawn. He magazine a hrilh dan in Clinton a nen an inngaihzawn na kha mitam tak in an puh anga a mipa zawkin President nihna hmang a a hnehchhuh anga an sawi chu thudiklo a ni tiin "kan in duh ve ve vang a ni kan ni" a ti a, mahse a inchhir thu a sawi. Monica Lewinsky hian he an mualphona avang hian a career pawn nasa takin a tuar phah niin a sawi a, London School of Economics atang a Social Psychology subject a master zir chhuak ni mahse hnalatu tam tak in a chetchhiat tawh na avangin an ruai hreh thin niin a sawi.

2008 a Bill Clinton nupui Hillary Clinton in Democrats party President candidate nih tum a a campaign lai khan miten a hming dik lo takin an hmang ang tih hlauh vangin Monica Lewinsky hian ngawih a chuh thu a sawi a ni. 2016 hian Hillary hian President candidate hi chu leh a tum tih thawm a awm a chumi vang chuan Monica Lewinsky hian a hming an lam chhuak leh palh ang tih a hlauthawng hle niin a sawi.
 
*Vawiin khan Smoke Free Mizoram Coalition (SFMC) chuan a tum li na atan an Chairman, Health & Family Welfare Minister Pu Lal Thanzara kaihhruaina hnuaiah Chief Minister Office Conference Hall-ah meeting an nei. Meeting-ah hian Principal Secretary, H&FW Pu R.L. Rinawma, Principal Director, H&FW Dr. K. Ropari leh SFMC member dangte an tel kim hle a ni. Minister chuan vaihlo leh a kaihhnawih do kawnga kohhran leh tlawmngai pawl hrang hrang te’n an phurpui chu lawmawm a ti a. Mipuite kan hrisel zawk nan vaihlo do hna hi kan zavaia chunga innghat a ni tih hriat thar leh a pawimawh thu a sawi bawk.

Vawiin meeting-ah hian vaihlo do kawnga hmalakna tur kum hma lama an thurel tawh te leh an bawhzui dan te thlirletna hun hman niin, hmalak zel dan tur te rel a ni. Sawt leh zuala vaihlo do dan tur te, COPTA dan kenkawh leh Gutkha ban kalpui zui dan tur te rel a ni a.

Mizoram chhunga film letlingtute bakah film hlui chhuah thin ten COTPA 2003 Section 5 ( Vaihlo fawkmawi emaw tih lar emaw khapna) dan a bawhchhe nasa hle tih meeting-ah hian tarlan a ni a. Meizu lai film-ah emaw a lang dawn a nih chuan Vaihlo that lohzia tarlanna (disclaimer) thuziak tih lan ngei tur a nih thu tarlan a ni. Hemi kawngah a kaihhnawih buaipuitute hrilh hriat a, hma la tur a ngen nghal nise tiin meeting chuan a rel a ni.

Vaihlo leh a kaihhnawih kawng hrang hrangah complaint thehluh theihna hmun district tinah Deputy Commissioner office a nih thu leh, lirthei chhunga meizuk chungchangah Traffic Control room a biak pawh theih reng thu mipuite hrilhhriat nawn leh ni se ti a rel a ni bawk.

Tunah hian Civil Hospital OPD card-ah vaihlo thatlohna thuziak tawi (Slogan) chhut tel ni tawhin, private clinic te pawh hetianga ti ve tur a ngen mek an nih thu tarlan a ni. Tun dinhmunah Mizoramah Gutkha chi hrang hrang a hluar hle nia hriat chungchangah, Media kaltlanga a tam thei ang ber zirtirna inpek chhunzawm zel tura rel a ni.

Zirchianna thar ber Global Adult Tobacco Survey (GATS) 2010 in a tarlan dan in Mizoramah mipui 67% vaihlo hmang an awm a, hei hi India state zinga sang ber a ni a. Kumin kum tawpah GATS 2014 atan survey lak a ni dawn a ni. (DIPR)
 
*Kan local TV news te hian TimesNow Editor-in-Chief Arnab Goswami an zantin a an programme "Newshour Debate" a India ram politician te chet lakna mipui te thlir theih tur a lepse thin ang hian kan Mizo TV news anchor te zingah hian hetiang ti ngam, thil rintlak hre bawk hi awm ve se, kan tunlai politics boruak holam te te hi chu a ziawm ngei ang.
 
*Vawiin khan Mizoram University chuan an campus a Multipurpose Hall ah Convocation vawi 9-na tluang takin an hmang. Khuallian ah hian tukin lama kan rawn post tawh angin India ram a Law school hmingthang tak tak din chhuak tu Prof. NR Madhava Menon, Founder-Director of National Law School of India University (NLSIU), Bangalore hman a ni.
Pix: Lal Khiangte
Mizoram University 9th Convocation 2014
 
*LUNGLEI HIGH POWER COMMITTEE NEI
Vawiin khan Vice Chairman HPC Lunglei Pu S.Laldingliana hovin ama office chamber-ah 2nd Lunglei High-Powered Committee meeting vawi 2-na nei a ni a. Lunglei DC Pu Ashish Madhaorao More leh HPC member dangte bakah Planning Deparment CPO/ SRO Dr.Lalrinchhana te an tel a ni.

Vawiin meeting-ah hian Vice-Chairman Pu S. Laldingliana chuan Lunglei District chhunga sorkar Department hrang hrang kaltlangin nasa leh zuala mipuite tan hmalak a duh thu a sawi a. Lunglei District Draft Annual Plan 2014-2015 hmalak dan tur te sawi ho a nih bakah Lunglei District hamthatna leh hmasawna tur kawng hrang hrang NEC/DoNER atanga Plan lian zawk chawkluh theih dan tur te sawi ho a ni bawk. (DIPR)
S. Laldingliana, MLA Lunglei
*VARANASI AH SIPAI SING HNIH DUTY DAWN
Karleh thawhtanni 2 May a Hindu khawthianghlim Varanasi(Uttar Pradesh) a Lok Sabha inthlan neih turah venghimtu sipai 20,000 duty tir anni dawn. He bial hi BJP Prime Minister candidate Narendra Modi leh Aam Admi Party President Arvind Kejriwal te dinna niin Congress in Ajai Rai an din tir a, Samajwadi Party in Kaisah Chaurasia an din tir bawk. Election commission chuan Varanasi polling station zawng zawng ah videography, CCTV leh webcasting khawl te bun vek turin a hriattir bawk. AAP hotupa Arvind Kejriwal hian district thuneitu te hnenah lehkha thawnin sorkar in venghimtu a pek security guard te chu a mamawh loh avangin lakir turin a hriattir leh tlat bawk a ni. Hriat ve mai mai ah Varanasi hi tun hma Banaras emaw Kashi tih thin kha a ni.
 
*MFA IN BUAINA SIAM TE CHUNGAH HREMNA LEK
Mizoram Football Association chuan 2 May 2014 zan a Mizoram Premiere League-2 final zan a Lammual chhung a Luangmual FC fans ten buaina an siam vang khan season khat chhung MPL khel thei lo turin hremna an pe. Chanmari West FC te pawh an fans ten Reitlang FC nen an inkhelh tum buaina an siam avangin MPL-3 atan point 3 an paih sak bawk a ni.
Luangmual Football Club Logo
 
*MZU CONVOCATION VAWI 9-NA HMANG DAWN
Vawiin chawhma dar 10:15 hian Mizoram University chuan an campus, Tanhril-ah Convocation vawi 9-na an hmang dawn. Khuallian ah India ram a Law school hmingthang tak tak din chhuak tu Prof. NR Madhava Menon, Founder-Director of National Law School of India University (NLSIU), Bangalore hman a ni ang. Vawiin a MZU atang a degree la thar tur zawng zawng te kan lawmpui lawk vek a che u.

No comments:

Post a Comment